کاهش قند خون با مریم گلی

دیابتی‌ها! قند خون خود را کاهش دهید
مریم‌گلی با نام علمی L. Salvia officinalis متعلق به خانواده Lamiaceae است که در کشورهای عربی، انگلیسی و فرانسوی به ترتیب شلبیه، Sage و Sauge نامیده می شود.گیاهی است گلدار، دولپه‌ای، از راسته لب گلی‌ها و تیره‌ی نعنا. مریم‌گلی گیاهی است علفی، چند ساله با ریشه‌ی‌ کم و بیش ضخیم که به‌طور مستقیم در خاک فرو می‌رود، ارتفاع ۳۰ تا ۶۰ سانتی‌متر و گاهی تا یک متر، با ساقه‌های متعدد و منشعب چهارگوش و پوشیده از کرک، شاخه‌های فوقانی در هر سال مرتب از ناحیه‌ی بالا خشک می‌شود و منحصرا شاخه‌های پایینی باقی می‌مانند.

برگ‌ها آن بلند و نیزه‌ای شکل است. سطح فوقانی و تحتانی برگ‌ها پوشیده از کرک‌های ظریفی است. گل‌ها به رنگ بنفش متمایل به آبی، صورتی یا گاهی سفید و به صورت مجتمع در قسمت فوقانی ساقه‌ها، روی چرخه‌های مخصوصی مشاهده می‌شوند. مریم‌گلی پنج تا هفت سال عمر می‌کند. همچنین این گیاه تا چهار سال بازدهی اقتصادی دارد. بذرها سه الی چهار سال از قوه‌ی رویشی مناسبی برخوردار است.

اندام‌های هوایی گیاه به ویژه برگ‌ها، دارای اسانس هستند. مقدار اسانس در شرایط اقلیمی مختلف متفاوت و بین ۱ تا ۵/۲ درصد است. مهم‌ترین ترکیبات تشکیل دهنده‌ی اسانس مریم‌گلی شامل توجون (۳۰ تا ۵۰%)، سینئول (۱۰ تا ۱۵%)، کامفور (۶ تا ۱۰%) و بورنئول (۶ تا ۱۰%) است. در برگ‌های این گیاه ترکیباتی مانند کافئیک اسید و گالیک اسید وجود دارد. این گیاه همچنین شامل مواد تلخ (۳ تا ۸%)، مواد تاننی، فلاونوئیدها مانند متوکسی سالویجنین (Methoxysalvigenin) ترپن ها و مواد گلیکوزیدی و رزینی است.

محل رویش

سرزمین اصلی این گیاه نواحی مختلف آسیا و شمال آفریقا و نیز حوزه‌ی اروپایی دریای مدیترانه است. گیاه دارویی مریم‌گلی در طب غرب و در طب سنتی مصر، یونان، رم و هند به‌کار رفته و در مصر باستان به عنوان داروی باروری کاربرد داشته است. در قرن اول پس از میلاد، پزشکی یونانی به نام “دیاسکورید”  مریم‌گلی باغی را برای ضدعفو نی کردن و بند آوردن خونریزی زخم‌ها به‌کار می-برده است.

خواص دارویی

 مریم‌گلی از گذشته‌ی بسیار دور به دلیل خواص دارویی فراوانش مورد استفاده قرار می‌گرفته و در طب سنتی به عنوان ضداسپاسم، قابض، آرامش‌بخش، کاهش دهنده‌ی قندخون، ضدالتهاب و کاهش‌دهنده‌ی تعریق استفاده می‌شده است. در تحقیقات به عمل آمده وجود برخی ترکیبات موجود در اسانس مریم‌گلی نظیر توجون، سینئول و کامفور را مسئول خواص ضد‌میکروبی، آنتی‌اکسیدانی و احتمالا ضد‌سرطان‌ آن می‌دانند. انواع عصاره‌های  اندام هوایی این گیاه به ویژه برگ‌های آن می‌تواند قند خون حیوانات نرمال و دیابتی را کاهش دهد. در تحقیقات اخیر نشان داده شده است که اسانس مریم‌گلی می‌تواند موجب بهبود حافظه شود که این نتایج امیدی را در درمان بیماری آلزایمر به وجود آورده است. کاربرد این گیاه به عنوان چاشنی نیز در صنایع غذایی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. امروزه اسانس مریم‌گلی یکی از مهم‌ترین طعم دهنده‌های غذایی محسوب می‌شود و از معدود گیاهانی است که شدت طعم در برگ‌های آن با خشک شدن افزایش می یابد.  ساخت انواعی از اسانس‌های مصنوعی با استفاده از اسانس این گیاه، به منظور کاربرد در صنایع آرایشی و بهداشتی از دیگر موارد مصرف آن است.

مکانیسم اثر مریم‌گلی در دیابت به این صورت است که پاسخ سلول‌های کبدی به انسولین را افزایش می‌دهد و تولید گلوکز جدید توسط این سلول‌ها را مهار می‌کند، میزان انسولین پلاسما را افزایش می‌دهد  و همچنین مقاومت به انسولین را از طریق تحریک پروتئین PPARγ کاهش می-دهد.

 استفاده از مریم‌گلی باغی به منظور درمان فشار خون  و اختلالات گوارشی توصیه شده است. همچنین، برگ این گیاه دارای اثرات ضد باکتری، ضد ویروسی، ضد التهابی و ضد اسپاسم است و از جهش ژن‌ها جلوگیری می‌کند. به طور کلی گیاه مریم‌گلی در فهرست گیاهان سالم اداره‌ی غذا و دارو ی آمریکا قرار دارد، اما روغن و اسانس این گیاه به دلیل دارا بودن توجون اثرات سمی دارد و هنگامی‌که در هر مرتبه بیش از ۱۵ گرم از برگ گیاه خورده شود و یا مصرف آن طولانی مدت باشد می‌تواند موجب مسمومیت شود. به عنوان مثال با مصرف این گیاه احتمال بروز تشنج در افراد مستعد، مانند افراد مبتلا به صرع وجود دارد. در مصرف دراز مدت اسانس یا عصاره‌ی الکلی برگ-های گیاه، انقباضات عضلانی فلجی شکل مشاهده شده است.  فرآورده‌های این گیاه با املاح آهن ناسازگاری دارد.  

منبع: نیک و نو/دکتر مصطفی گواهی

 

 

سوتیتر۱/ استفاده از مریم‌گلی باغی به منظور درمان فشار خون  و اختلالات گوارشی توصیه شده است. همچنین، برگ این گیاه دارای اثرات ضد باکتری، ضد ویروسی، ضد التهابی و ضد اسپاسم است و از جهش ژن‌ها جلوگیری می‌کند