گاوصندوق گنج نادری کجاست؟
کاخ خورشید یکی از عجیبترین ساختمانهای بناشده بهدست بشر است؛ این ساختمان درواقع کاخ نبوده بلکه گاوصندوق بزرگی بود تا گنجینههای نادرشاه اشیای قیمتی همچون تختطاووس، الماس کوه نور، الماس دریای نور و مانند آن در این مکان نگهداری شود.
کاخ خورشید یکی از عجیبترین ساختمانهای بناشده بهدست بشر است. این ساختمان، که اکنون مهمترین جاذبه گردشگری کلات است، در واقع کاخ نبوده بلکه گاوصندوق بزرگی بوده برای گنجینههای نادرشاه یا بهتر بگوییم، کاخ خورشید گنجینه گنجهای نادر بوده است.
اشیای قیمتی همچون تختطاووس، الماس کوه نور، الماس دریای نور و مانند آن در این مکان نگهداری شده است.
این بنا برجی است دایرهشکل با قاعده هشتضلعی که در میان باغی زیبا ساخته شده است. نام خورشید، یکی از همسران نادرشاه، روی آن گذاشته شده است. این بنا پانلهای خارجی پیچیدهای با طرحهایی شبیه به گلابی و آناناس دارد که آن را عجیبتر میکند.
کاخ خورشید در شهر کلات و در ۱۵۰ کیلومتری شهر مشهد دراستان خراسان رضوی واقع شده است، کاخ خورشید یا عمارت خورشید یکی زیباترین کاخ های موجود در ایران است که به دستور نادر شاه افشار موسس سلسله افشاریه در اوایل به سلطنت رسیدنش در سال ۱۱۵۱ خورشیدی ساخته شده است.
کاخ خورشید کلات مشهد محل اقامت و نگهداری جواهرات و غنایم جنگی نادرشاه افشار بوده است که هم اکنون قسمتی از آن به موزه تبدیل شده است و وسایل درون کاخ و غنایم آن زمان را به نمایش گذاشته اند.
این کاخ تا پایان عمر نادر نیز نیمه کاره ماند، این کاخ در وسط باغ بزرگی قرار دارد که شامل یک بنا در سه طبقه است. ارتفاع آن در گذشته، حدود ۲۵ متر بودهاست اما در حال حاضر به علت خرابی طبقه سوم، ارتفاع آن بیش از ۲۰ متر نیست. طبقه اول آن ۸ ضلعی است که آن را روی چهار ردیف پلکان به شکل هرم بر پا کردهاند.
ورودی های کاخ، در اضلاع هشتگانه قرار دارد که به سالن اصلی کاخ منتهی می شود.این کاخ مجموعاً دارای ۱۲ اتاق است که داخل هراتاق نیز تزئیناتی از نقاشی و گچ بری دیده می شود.
تا چند دهه پیش در میان این تزئینات، تصاویری از شاهزادگان نادری نیز وجود داشت. در وسط این بنای هشت ضلعی، برج استوانهای مانند، در دو طبقه قرار دارد که محل اقامت شاه و خانواده اش بوده است.
زیبایی این کاخ بیشتر در آرایش نمای خارجی کنگره دار ساختمان است که در آن معماری مغولی – هندی به چشم می خورد. در وسط این بنا از سطح پشت بام برجی مدور با ترک های شبیه نیم ستون معروف به خیاری احداث شدهاست.
نمای ظاهری بنا همان ادامه معماری دوران صفوی و نمای درون آرامگاه ادامه معماری دوران تیموری است. نمای درونی آرامگاه نادر شباهت کامل به فضای درونی آرامگاه امیر تیمور در سمرقند دارد، جزئیات موجود در این بنا نشان دهنده این واقعیت است که این بنا بوسیله هنرمندان غیر بومی زینت داده شده است.
و حداقل می توان گفت تزئینات معماری این بنا بوسیله هنرمندان غیر ایرانی و به احتمال زیاد هندی صورت گرفته است. نقش میوه ها و علائمی که بر روی سنگهای این بنا استفاده شده است نشان دهنده این است که بومی ایران نیستند.