معاون صنایع دستی استان کرمانشاه گفت: با توجه به مستنداتی که درباره گیوهبافی شهر «نودشه» ارائه کردیم، موفق شدیم این شهر را ثبت ملی کنیم. پرونده آن برای ثبت جهانی نیز آماده شده و در دست بررسی است.
پروانه حیدری اظهار کرد: نودشه شهری از توابع شهرستان پاوه است و سالهاست که بیشتر مردم آن از طریق گیوهبافی درآمد دارند. بیش از پنجهزار نفر صنعتگر در زمینه گیوهبافی در این شهر مشغول به کار هستند و حدود پنج تعاونی فعال در این شهر داریم که یکی از تعاونیها در زمینه طراحی روی گیوه فعالیت میکند.
او درباره تفاوت گیوه کرمانشاه و کردستان، توضیح داد: گیوه زیر پارچهای این دو استان هیچ فرقی با هم ندارد، اما در کرمانشاه گیوههای روی ابریشمی هم تولید میشود. از طرفی ما روی طرحهای گیوه فعالیت زیادی داشتیم و در حال حاضر یک گروه جوان، طراحی روی گیوه را نمونهسازی کردهاند و قرار است پنج نمونه از این طراحیها را ارائه دهند تا با توجه به حفظ اصول بافت سنتی، در این زمینه خلاقیت و نوآوری ایجاد کنیم به نحوی که همه سلیقهها بتوانند از آن استفاده کنند.
نودشه شهری در نقطه صفر مرزی ایران و عراق، در ۱۵۰ کیلومتری شهر کرمانشاه و از توابع شهرستان پاوه یا اورامانات است. «نودشه» در میانه کوههایی بلند، درههایی عمیق و تنگ واقع شده و اطرافش را جنگلهای بلوط ، ون و درختان میوه و چشمههای زلال فرا گرفته است.
خانههایش پله پله و به سمت کوهها در اوجاند. این شهر و بعضی از روستاهای اطرافش در جنگ ایران و عراق توسط هواپیماهای عراق بمباران شیمیایی شد. این شهر از شمال با مریوان و از سوی غرب با شهرهای شرقی کردستان عراق از جمله حلبچه و بیاره هم مرز است.مردم نودشه به اورامی سخن میگویند که یکی از زبانهای ایرانی شمال غربی است.
از آرامگاههای معروف منطقه نودشه میتوان از آرامگاه پیر شالیار زرتشتی و آرامگاه سیدعبیدالله برادر علی بن موسی الرضا ملقب به"کوسه هجیج" نام برد.واژه «نودشه» به معنی «نودژ» یا «دژنو» است.پوشش گیاهی کوهستانهای اطراف شهر نودشه تابعی از پوشش گیاهی سلسله جبال زاگرس است. درختان بلوط ، زالزالک وحشی، بادام کوهی، گلابی وحشی، انجـــیر کوهی و پسته وحشی (ون) در این کوهها به وفور دیده می شونـد و منـظری زیبــا را بسان تابلویی رنگارنگ به گردشگران عرضه مینماید .
شهروندان این شهر به زبان هورامی (اورامی) که یکی از شاخههای گروه زبان کردی است تکلم مینمایند. مردم نودشه به دلیل اسکان در منطقهای زیبا و در عین حال کوهستانی و سخت مردمانی پرتلاش بوده و به دلیل وجود عالمان زیادی که از دامان این شهر بر خاستهاند همواره به دارالعلم مشهور بوده است .
یکی از ویژگیهای دیگر شهر نودشه این است که پرجمعیترین شهر اورامانی نشین جهان است که همه با زبان زیبای اورامی سخن می گویند. انواع غذاهای محلی و لذیذ در شهر نودشه توسط زنان کدبانوی شهر تهیه میشوند. یاپراخ یا دلمه برگ مو، ترخینه محلی، کیلانه، کلوچه فرحی، آش گیاهان کوهستانی شامل چندین گیاه غنی از ویتامین و املاح معدنی، آبگوشت و…. از غذاهای محلی نودشه میباشد. یکی از زیباترین و منحصربه فردترین صنایع دستی شهر نودشه ساخت زیر گیوه و گیوه بافی( به زبان محلی؛ کڵاش) است.
مردان هنرمند این دیار کهن در ساخت زیر گیوههای عالی متبحر میباشند. پس از آن که زیر گیوه ساخته و تهیه گردید زنان شهر نودشه با دستان و انگشتان هنرمند خویش ماهرانه صدها گره را در کنار هم میچینند تا سر انجام یکی از بهترین پاافزارهای جهان را تولید نمایند.
شهر نودشه تنها شهری است که اکثریت قریب به اتفاق زنان و دختران آن گیوه بافی را فراگرفتهاند چه بسیار دختران و زنانی که تحصیلات عالیه را گذراندهاند ولی در اوقات فراغت گیوه بافی مینمایند و هنر آفرینی میکنند.
به جرات میتوان گفت ساخت زیر گیوه و گیوه بافی آنها در سطحی عالی با تولید بسیار مرغوب فقط مختص شهر نودشه است. سوغات شهر علاوه بر صنایع دستی شامل انواع میوههای تابستانی و پاییزی اعم از انگور نوع بسیار مرغوب دیمی، گردو، انار، توت و انجیر میباشد.
شهر نودشه در مسیر سلسله جبال زیبای زاگرس شمالی قرار گرفته است . یکی از زیباترین چشم اندازهای کوه شاهو با ارتفاع ۳۴۱۰ متر از سطح دریا در شرق نودشه دیده می شود .کوه دربن در شمال شرقی این شهر دارای دیواره های بلند و چاله های عمیقی است که این چاله ها در فصل زمستان پر از برف شده و تا اوایل پاییز سال بعد در این چاله ها برف باقی می ماند .
غار قاژه لیان یا غار لانه غاز دراین کوهستان قرار دارد که دارای تنوره ای به ارتفاع ۸۵ متر، راهروی به طول ۹ متر و تالاری به مساحت ۲۵ متر و ارتفاع ۱۶ متر می باشد . تفریحگاه دالانی در ۱۳ کیلومتری شهر نودشه واقع است این تفرجگاه بیش از ۱۶۰۰ متر ارتفاع داشته به دلیل وجود چشمه سارهای فصلی پر آب در این ارتفاع هرساله دریاچه کوچک دالانی پر آب شده چشم اندازی دلفریب و پر طراوت را می آفریند .
جاده زیبا و پرپیچ و خم ته ته نیز که در ارتفاع ۱۶۵۰ تا ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد از میان کوههای پر از چین و شکن کوهستان تخت می گذرد یکی از مناطق زیبای اطراف شهر نودشه است که سالانه گردشگران بی شماری از اقصی نقاط کشور از آن بازدید می نمایند. این جاده از شهر نودشه آغاز از میان تفرجگاه دالانی گذشته و تا ژالانه اوران ادامه دارد.
کیمیا استون | اخبار صنایع دستی کیمیا استون ؛ اولین کارگاه/فروشگاه صنایع دستی ایران


