کافه لاقانطه پس از یک قرن احیا می شود / آغاز جشنواره «کافه‌، مقصد گردشگری شهری» ۳ اسفند در تهران
نخستین جشنواره و نمایشگاه ملی «کافه، مقصد گردشگری شهری» از سوم اسفندماه در باغ موزه قصر تهران افتتاح می‌شود تا روز جمعه ششم اسفندماه با رقابت کافه‌داران برای کسب "فنجان طلایی" ادامه خواهد داشت.

این جشنواره که همزمان با بازآفرینی کافه لقانطه، نخستین کافه ایران برگزار می‌شود، هر روز از ساعت ۱۴ تا ۲۱ در باغ موزه قصر میزبان عموم بازدیدکنندگان خواهد بود.

به نقا از ایسنا، مالک معنوی نخستین کافه ایران که همزمان با یکصدو دهمین سال تاسیس آن، این جشنواره ملی را برگزار کرده است، در توضیحاتی درباره‌ی علت برپایی این رویداد در نشست خبری که بعدازظهر روز یکشنبه (اول اسفندماه) با حضور مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران و مدیر باغ موزه قصر برگزار شد، گفت: درحال حاضر حدود ۴ هزار کافه در تهران فعال‌اند، درحالیکه هنوز صنف مستقلی ندارند و همچنان زیرمجموعه صنف آب‌میوه و بستنی فروشی‌ها هستند. این جشنواره می‌تواند آغازی باشد برای تثبیت فعالیت و جایگاه آن‌ها.

وی اضافه کرد: کافه‌ها زمانی نقش بنگاه‌های کاریابی و حتی کاربری مشابه فیسبوک داشته‌اند و محلی برای برگزاری رویدادها و نشست‌های فرهنگی و ادبی بوده‌اند، بخشی از رمان‌ها و ادبیات ما از کافه‌ها بیرون آمده‌اند و زمانی محل تلاقی رویدادهای اجتماعی و سیاسی بوده‌اند، درحالیکه امروزه به این نقش‌ها کمتر توجه می‌شود.

او درباره‌ی «جشنواره کافه، مقصد گردشگری شهری» توضیح داد: این جشنواره بخش‌های مختلفی دارد که ضمن رقابت کافه‌دارها برای کسب نشان فنجان طلایی، کارگاه‌های آموزشی با موضوع سینما، تئاتر، ادبیات، معماری و موسیقی توسط اساتید پیشکسوتی همچون شمس لنگرودی، مجید میرفخرایی، احمد محیط طباطبایی، اردشیر صالح‌پور و ساسان فاطمی برگزار می‌شود که حضور در آن‌ها رایگان است. علاوه‌بر این مسابقه ملی «شیر و قهره» (لته آرت) برپا می‌شود که برگزیدگان آن وارد مسابقه جهانی خواهند شد، عملا تیم ملی شیر و قهوه ایران از این جشنواره خارج می‌شود.

وی اضافه کرد: احیای موسیقی کافه‌ای نیز از برنامه‌های دیگری است که همزمان با این جشنواره اتفاق می‌افتد. همچنین قرار است چالشی برای باریستاها برگزار شود و این جشنواره فرصتی است برای حضور کافه‌های سیار و ماشینی.

رجبعلی خسروآبادی ـ مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران ـ نیز این جشنواره را در راستای خدمات پذیرایی در گردشگری دانست و افزود: گردشگری بخش‌های مختلفی را در حوزه پذیرایی در برمی‌گیرد از قهوه‌خانه‌های سنتی تا مجتمع‌های بین‌راهی که کافه‌ها نیز بخشی از آن به شمار می‌آید و یکی از مقاصد گردشگری شهری است.

وی همچنین گفت: خاطره‌ی شهری جزئی از جاذبه‌ی گردشگری است که با احیای کافه‌های قدیمی مانند «لقانطه» می‌توان این سابقه‌ی ذهنی را تداعی کرد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران نیز جشنواره کافه، مقصد گردشضگری شهری را به بورس تشبیه کرد که خدمات پذیرایی را در کالبدی از فضای تاریخی عرضه می‌کند و در ادامه اظهار کرد: ما انجام هر اقدامی در بناهای تاریخی را خوب نمی‌دانیم، اما از هر نوع اقدامی که به جذاب شدن بنای تاریخی کمک کند، استقبال می‌کنیم.

حسین هوشیار – مدیر باغ موزه قصر – نیز اظهار کرد: پیشینه‌ی تاریخی این مکان ما را بر آن داشت تا نقش جدیدی را برای مکانی که زمانی زندان بود و محلی تاریک و تداعی‌کننده ناقوس مرگ بود، تعریف کنیم.

او ادامه داد: پیشنهاد برگزاری این جشنواره و همچنین احیای قدیمی‌ترین کافه‌ی ایران، شش‌ماه پیش توسط بخش خصوصی ارائه شد که پس از بررسی‌ها به این نتیجه رسیدیم بهترین فرصت برای باغ موزه قصر با توجه به معماری خاص‌اش پیش آمده است.

هوشیار معتقد است؛ با افتتاح این کافه موزه که معماری آن احیاگر یکصد سال پیش است، گردشگری شب در تهران نیز احیا می‌شود.

او اضافه کرد: گردشگری تاریخی در شب‌های تهران وجود ندارد، مثلا منطقه ۱۲ تهران که بافت تاریخی را در برگرفته پس از تعطیلی بازار تهران، رسما قابل بازدید نیست و از آن ساعت به بعد گرد مُرده در این منطقه می‌پاشند. درحالی‌که باغ موزه قصر این چالش را ندارد و برای گردشگر جذابیت لازم را دارد.

مدیر باغ موزه قصر درباره‌ی محدودیت‌هایی که برای اجرای برنامه‌های شبانه در این مکان تاریخی وجود دارد با توجه به ساعت محدودی که برای این جشنوازه اعلام شده است، به مزاح گفت: تا وقتی اداره اماکن گیر ندهد ما گردشگری شبانه را خواهیم داشت.

او سپس اظهار کرد: با توجه به بسته بودن فضای باغ موزه قصر و قابل کنترل بودن محیط آن، امکان برگزاری برنامه‌ها تا ساعت طولانی‌تر وجود دارد و محدودیتی از این نظر نداریم.

خسروآبادی ـ مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران ـ‌ نیز در توضیحاتی تکمیلی‌تر گفت: تا وقتی خدمات پذیرایی و جانبی وجود داشته باشد، مکانی برای قدم زدن و یا بازدید باشد، رویدادی اتفاق افتد و دسترسی به آن مکان آسان باشد، می‌توان گردشگری شبانه داشت و بهترین حالت برای این مورد، مکان‌های بسته و تحت کنترل است، چرا که مثلا در فضایی مثل بافت تاریخی تهران تا زمانی که ساختمان‌های اداری به هتل موزه و یا موزه تبدیل نشود، امکان ایجاد گردشگری شبانه وجود ندارد.

جشنواره کافه، مقصد گردشگری شهری از روز سه‌شنبه سوم اسفندماه از ساعت ۱۴ در باغ موزه قصر تهران آغاز می‌شود و تا روز جمعه ششم اسفندماه که همزمان کهن‌ترین کافه ایران به شکلی موزه‌ای افتتاح خواهد شد، ادامه دارد.

حضور در این جشنواره رایگان است که هر روز تا ساعت ۲۱ ادامه دارد.

تاریخچه کافه لقانطه

کافه لقانطه (loghanteh) در ابتدای این خیابان(باب همایون) کافه ای بود به نام «لقانطه» که آن را مردی به نام غلامحسین خان لقانطه دایر کرده صورتی آبرومند به آن داده و مشابه آن یکی هم در میدان بهارستان برپا ساخته بود.

در جلوی این لقانطه حوض کاشی زیبایی وسط پیاده رو ساخته بود که از نهر خیابان لوله کشی شده،فواره ای در وسط آن فوران می نمود،علاوه بر جریان قسمتی از آب نهر که از آن عبور می کرد و دور آن را گل و گلدان و قلیان های بلور بادگیر نقره چیده حاشیه کنار نهر خیابان را چمن کاری و گلکاری نموده صفا و جلا و زیبایی جداگانه بدان داده بود.

علاوه بر داخل قهوه خانه که مشابه همین حوض را ساخته در و دیوار و سقف آن را با عکس ها و تابلوها و دیوارکوبها (تک لاله یا دو شاخه و چلچراغهای متعدد)زینت نموده ،تابستانها با چیدن میز و صندلی در پیاده رو و زمستانها از مشتریان در داخل پذیرایی می نمود.

بنا بر رسم زمان چای و قلیان در درجه اول متاع این کافه یا لقانطه یا قهوه خانه بود و قهوه دومین آن که هنوز در اینجا خلاف سایر قهوه خانه های دیگر که در آنها فروش قهوه به کلی از میان رفته بود به طالبان فروخته می شد و در تابستان ها انواع شربت آلات مانند شربت به لیمو،سکنجبین،شربت آلبالو ،شربت ریباس و همچنین بستنی و فالوده که عرضه می گردید.
اگرچه این کافه مانند تمام قهوه خانه ها از پیش از آفتاب دایر و بعد از دکاکین تمام کسبه تعطیل می گردید اما جوش و جلای آن از دو سه ساعت به غروب مانده تا یکی دو ساعت از شب گذشته بود که اعیان و رجال با اسب و کالسکه،درشکه و اتومبیل های سواری خود،که این مرکب کم کم و تک و توک زیر پای بزرگان پیدا شده بود،بر آنجا تفریح و وقت گذرانی می کردند و کافه ای بود تقریبا گران قیمت که دو برار قهوه خانه های دیگر پول می گرفت و به اعیان و اشراف و اداره ای های والا مقام و فرنگ دیده ها و روزنامه نگاران و نویسندگان اختصاص یافته بود.