هنر نمدمالی در چهارمحال و بختیاری

هنر نمدمالی در چهارمحال و بختیاری
چهارمحال و بختیاری مهم‌ترین استان تولیدکننده نمد کشور است و شهرکرد مرکز این استان سابقه تاریخی در تولید این محصول دارد که هم‌اکنون مقدمات جهانی‌شدن این شهر از سوی یونسکو فراهم‌شده است.

نمدمالی از صنایع بسیار قدیمی است که درباره تاریخ و محل پیدایش آن اطلاع دقیقی در دست نیست، ولی قدیمی‌ترین نمونه‌های به‌دست‌آمده، در پازیریک متعلق به ایران دوره هخامنشی است.

نمد ساده‌ترین نوع کف‌پوش است و ساخت آن احتیاج به دستگاه خاصی ندارد. در نمدمالی از خاصیت طبیعی پشم یعنی در هم پیچیدن الیاف، به‌واسطه رطوبت و فشار، استفاده می‌شود.

ماده اصلی نمد، پشم گوسفند به رنگ‌های طبیعی سفید، قهوه‌ای، سیاه و یا ترکیبی از آن‌ها برای زمینه و مقداری پشم رنگ شده است. تولید یک قطعه نمد معمولاً یک‌روزه انجام می‌شود و نمدمالان اغلب به‌صورت دونفری کار می‌کنند.

امروزه نمد در بیشترین نقاط ایران تولید می‌شود و مراکز عمده آن استهبان فارس، شهرهای مختلف گیلان و مازندران، سمنان، دامغان، قوچان، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و … است.

صنایع دستی؛ ظرفیت کم‌نظیر چهارمحال و بختیاری

صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری با بهره‌گیری از مواد اولیه موجود در استان که مهم‌ترین آن پشم است توانسته جایگاه ارزشمندی در کشور و جهان پیدا کند.

افزایش صادرات محصولات نمدی و بهره‌گیری از خلاقیت و نوآوری در تولید محصولات زمینه توسعه این حرفه را در استان افزایش داده است و هم‌اکنون این استان توانسته جایگاه اول را در تولید نمد کسب کند فرش‌های دستبافت این استان که با بهره‌گیری از مرغوب‌ترین پشم‌های تولیدی استان بافته می‌شود در سطح جهان شناخته‌شده هستند. از طرفی محصولات نمدی این استان نیز از گذشته تاکنون از مشهورترین و باکیفیت‌ترین صنایع‌دستی کشور بوده است.

جدا از فرش چهارمحال و بختیاری که از قدیم‌الایام شهرت جهانی دارد، محصولات نمدی این استان نیز مدتی است شهرت جهانی پیداکرده‌اند و به علت بهره‌گیری از خلاقیت توانسته وارد بازارهای جهانی ازجمله کشور آمریکا شود.

افزایش صادرات محصولات نمدی و بهره‌گیری از خلاقیت و نوآوری در تولید محصولات زمینه توسعه این حرفه را در استان افزایش داده است و هم‌اکنون این استان توانسته جایگاه اول را در تولید نمد کسب کند.

شهرکرد با داشتن سابقه تاریخی تولید نمد و یکی از شهرهای تولیدکننده بیشترین محصولات نمدی کشور ، در راه ملی شدن و جهانی‌شدن قرار گرفته است و هم‌اکنون مقدمات اولیه برای تحقق این امر از سوی ارگان‌های مربوطه انجام شده است تا زمینه معرفی شایسته این هنر- صنعت اصیل ایرانی و صادرات شایسته آن فراهم شود.

سابقه طولانی و تاریخی نمد

یکی از فعالان حوزه نمد در چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: تولید محصولات نمدی در چهارمحال و بختیاری سابقه طولانی و تاریخی دارد.

حسینی دهکردی عنوان کرد: تولید محصولات نمدی در شهرکرد یکی از شغل‌های مهم این منطقه در گذشته به شمار می‌رفته است که خانواده‌های بسیاری از طریق این شغل مخارج خود را در این شهر تأمین می‌کردند.

وی عنوان کرد: این شغل در گذشته تحت عنوان «نمدمالی» معروف بوده است و کسانی که در این حرفه فعالیت می‌کردند «نمدمال» عنوان می‌گرفتند و نمدمال‌ها افراد قوی با دستانی ورزیده بودند.این هنرمند بخش صنایع‌دستی بیان کرد: اگرچه نمدمالی در گذشته شغلی طاقت‌فرسا محسوب می‌شده اما صنعتی بوده که هیچ‌گاه مشتری خود را از دست نداده و هم‌اکنون نیز درحال‌توسعه و پیشرفت است.

احیای هنری قدیمی

وی گفت: ورود ایده‌های جدید به این صنعت موجب شده محصولات تازه‌ای ارائه شود که مطابق با سلیقه مشتری است و این کالا در سبد مصرفی بسیاری از خانوارها قرار گرفته است.

وی اظهار داشت: بهره‌گیری از مواد اولیه طبیعی و نداشتن مواد شیمیایی از مهم‌ترین امتیازهای این محصول دستی است که بسیاری از خانوارها را به سمت خرید محصول ترغیب کرده است.

نوآوری ها و تغییر کاربری های در تولید نمد در این استان ایجاد شده است که موجب شد نمد چهارمحال وبختیاری در بخش ملی و جهانی مورد توجه قرار بگیرد.

معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری نیز دراین‌باره گفت:تولید محصولات نمدی یکی از پتانسیل‌ها و امتیازهای خوب استان چهارمحال و بختیاری در بخش صنایع‌دستی است و نمد دارای سابقه تاریخی در چهارمحال و بختیاری است و یکی از شاخص‌های مهم در بخش صنایع‌دستی این استان است.وی گفت: در حال حاضر بیش از ۳۰ نوع محصول نمدی در این استان تولید می‌شود.

کسب نشان ملی یونسکووی عنوان کرد: کسب نشان ملی یونسکو در بخش نمد توسط چهارمحال و بختیاری زمینه‌ای شد برای بسترسازی و رقابت بین سایر هنرمندانی که در این بخش فعالیت می‌کنند.

وی ادامه داد: هنرمندان این استان با بهره‌گیری ازنظر کارشناسان با ایجاد نوآوری و خلاقیت در تولید محصولات توانستند محصولاتی تولید کنند که مورد استقبال و خرید مردم قرار بگیرد.

معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: خلاقیت و نوآوری هنرمندان این بخش ضمن اینکه نمد سنتی استان را حفظ کرد موجب شد اشتغال قابل‌توجهی در این بخش ایجاد شود.وی با اشاره به اینکه تولید محصولات نمدی در استان به دو شیوه انجام می‌شود، ادامه داد: تولید محصولات نمدی در استان به‌صورت سنتی و نمد نوین انجام می‌شود.

وی گفت: هنرمندان این استان در بخش سنتی با بهره‌گیری از مواد اولیه موجود در استان درزمینهٔ تولید محصولات نمدی حرکت می‌کنند و در بخش نوین نیز محصولات نمدی با بهره‌گیری از تحقیقات انجام‌شده درزمینهٔ سلایق مردم و ایجاد نوآوری تولید می‌شوند.

جایگاه نخست در کشور

او ادامه داد: در حال حاضر استان چهارمحال و بختیاری با افزایش تولید و توانمندی بالا در این بخش و صادرات نمد توانسته جایگاه اول را در بین استان‌های دیگر داشته باشد.

معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: تغییر کاربری در این بخش و حجم تولید بالا و همچنین صادرات قابل‌توجه نمد موجب شده است که این استان جایگاه ارزشمندی در بحث تولید نمد در سطح کشور کسب کند.

وی اظهار داشت: شهرهای ملی و جهانی دارای یک ویژگی‌هایی هستند که اگر این ویژگی‌ها و شاخص‌ها در یک استان وجود داشته باشد می‌تواند به‌عنوان یکی از صنایعی که تبدیل‌شدن به این بحث را داشته باشد، مطرح شود.

وی عنوان کرد: در حال حاضر در بخش نمد پیگیر هستیم شهر ملی و جهانی به نام این استان تأیید شود، پرونده این امر سال گذشته ارسال و درخواست‌ها از سوی فرماندار، استاندار و میراث فرهنگی استان ارائه‌شده است.

صادرات ۲۵۰ هزار دلاری

کارشناس صنایع‌دستی و بازرگانی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: در حال حاضر در این استان سالانه بیش از ۳۰ تن محصولات نمدی تولید می‌شود.

وی اظهار داشت: در سال گذشته ۲۵۰ هزار دلار محصولات نمدی از چهارمحال و بختیاری صادر شد و پیش‌بینی ما این است که اگر بتوانیم از تمام ظرفیت‌های این بخش به‌طور کار بهره بگیریم، می‌توانیم بیش از ۴۰۰ هزار دلار در این بخش صادرات داشته باشیم.

منبع: مهر