تاپستری؛ هنری خلاق و تلفیقی

تاپستري’ هنري چيده ماني و تلفيقي هنرمندانه از بافت، گرافيک، نقاشي و آينه کاري است که امروزه در عرصه هنرهاي تجسمي دنيا جايگاهي خاص دارد.

تاپستري گونه اي از بافت است که در تار و پود آن علاوه بر پشم و نخ، موادي مانند فلز، چوب و شيشه در آن مورد استفاده قرار مي گيرد.

به طور کلي اين نوع بافته ها در ابعاد و حجم هاي کوچک و ديوارکوب و احجام پيکره مانند، کاربردي همچون تابلوهاي نقاشي و مجسمه دارد و براي زيبايي سازي محيط و گرمي دهنده فضاي مورد نظر، مورد استفاده قرار مي گيرد.

اين احجام عظيم و سنگين مانند ديوارکوب ها، يا ديوار آويزها، حجم هاي پيکره اي، الياف بافته هاي جدا کننده فضا و حتي ديوارهاي ساخته شده از الياف، علاوه بر زيبايي بخشيدن به فضا در ارتباط با معماري نيز مطرح مي شود؛ همچنين در صحنه آرايي به عنوان عناصر صحنه به کار مي رود.

در تهيه اين اثر هنري از تکنيک هاي مختلف نساجي و بافندگي از قبيل قالي بافي، گليم بافي، جاجيم بافي، ورني بافي، پارچه بافي، دارايي بافي، کارت بافي، مکرمه بافي، ميل بافي، چاپ سيلک، باتيک، قلمکار، نمد مالي، سوزن دوزي و چهل تکه استفاده مي شود.

پيدايش اين هنر در کشورهاي اروپايي مانند فرانسه بوده که براي پوشاندن ديوارهاي بلند و همچنين گرما بخشي ساختمان ها از اين تکنيک استفاده مي کردند.

از اواخر قرن 11ميلادي در اروپا گليم هاي ديوار آويز براي تزيين ديوار کليساها و کاخ ها بافته مي شد که از داستان هاي مذهبي، اساطيري، رزمي و بزمي براي بافت آنها استفاده مي شد.

اين هنر حدود 57 سال پيش، پس از سه قرن در ايران دوباره احيا شد و به نام گليم هاي تصويري در کارگاه هاي ميراث فرهنگي در دستور کار قرار گرفت.

نساجي که از قديمي ترين توليدات و مشاغل جوامع بشري به حساب مي آيد؛ از نخستين پارچه هاي زمخت و ساده اي که انسان توانست بر قامت کشيده تا از مزاحمت حشرات و گزند سرما نجات يابد تا پارچه هاي غيرکاربردي که صرفا براي زيبايي و تزئين توليد مي کرد، قرن ها گذشته است.

هدف از توليد پارچه، الزاما فراهم کردن پوشش مناسبي براي اندام آدمي نبود و نيازهاي عالي تر و ظريف تري را نيز شامل مي شد، پارچه هايي براي زيبايي محيط زندگي نيز به مرور توليد شد؛ نوعي از توليد که هدف هنري آن از هدف مصرفي اش، اهميت بيشتري داشت.

تاپستري به پارچه هايي مي گويند که مبناي آن به شيوه گليم بافت تهيه شده است، شيوه ساده موسوم به گليم بافت در نساجي به معناي آن است که پود به طور کامل روي تار را بپوشاند و نقوش گوناگوني ايجاد مي کند.

اين هنر بسيار زيبا يعني کار کردن با دست، بافتن و دوختن، بخش مهم زندگي است؛ وقتي دست ها حرکت مي کنند، زندگي و عشق و اميد مي آورند.

اين هنر و صنعت بافندگي آنچنان که از نوشته هاي باستاني بر مي آيد، ابتدا در ميان قبايل چادرنشين که عمده کارشان گله داري بود پديدار شد.

اين هنر گرم، دلپذير و به شدت خانگي، در بسياري موارد در مقايسه با مجسمه سازي، هنري زنانه محسوب مي شود.

تاپستري، در غناي فضاهاي داخلي و زيبايي خيره کننده است؛ که روح و جان بومي دارد و بين المللي است.