انار پُر برکت
انار از دیرباز با زندگی ما ایرانیها عجین بوده؛ از هدیه دادن انار به دختر و پسری که تازه با هم ازدواج کردهاند بگیرید تا قرار گرفتن این میوه خوش آب و رنگ در سفرههای شب یلدای ایرانیها.
همینطور نشانههایی از تبرک و خوشیمن بودن میوه انار در گذشتههای بسیار دور وجود دارد که میشود رد پای آن را در همه ادیان و آیینها دید. همین اقبال باعث شده است که آمار باغهای زیرکشت انار به ۶۹هزار هکتار برسد.
نکته اینکه از هر باغ انار، حدود ۱۴تن انار برداشت میشود؛ محصولاتی که حجم اصلی آنها به مصرف داخلی میرسد. شناخت این میوه که دانههایش را با پوستی محکم در برگرفته، کار آسانی نیست.
یکی از باغداران بنام شهر ساوه، شما را با فوت و فن خرید انار آشنا میکند بلکه هر بار انار دانه کردید، سرخیاش ظرف را و طعمش دهانتان را شیرین کند؛ دانههایی که به عقیق میمانند.
بالاخره چند نوع انار داریم؟
انار را میتوان از نظر مزه به ۳دسته انار شیرین، ملس و ترش، از نظر پوست به ۲ دسته پوست نازک و پوست کلفت، از نظر رنگ دانهها به ۳ دسته قرمز، سفید و گلی و در نهایت از نظر رنگ پوست به ۵ دسته زرد، گلی، سبز، قرمز و سیاه تقسیم کرد.
اما ترکیب هر کدام از این خصوصیات با خصوصیات دیگر، میشود نوع خاصی از این میوه. به همینخاطر هم ۷۴۰نوع انار با خصوصیات ظاهری و طعمهای مختلف در ایران وجود دارد. جالب است بدانید که از این ۷۴۰ نوع حدود ۱۱۰گونه مختلف این میوه در شهر ساوه کشت میشود.
چطور انار خوب را بشناسیم؟
پوست: پوست این میوه مهمترین چیزی است که باید به آن توجه کنید. پوست انار باید صاف باشد؛ یعنی هیچگونه لک یا سوراخ روی پوست وجود نداشته باشد. وجود لک خبر از گندیدگی دانههای چسبیده به پوست دارد. سوراخ روی پوست هم یا نشانه کرمخوردگی و یا گواه تلاش نافرجام پرندگان برای رسیدن به دانههای شیرین داخل انار است.
کلاهک: کلاهک را خوب بررسی کنید. کلاهکی که رشتههای داخل آن ریخته باشد نشاندهنده این است که زمان زیادی از چیدن انار گذشته و میوهای که شما در دست دارید تازه نیست. همین موضوع باعث میشود احتمال گندیدگی داخل میوه بالا برود.
کلاهکها خیلی ساده، کرمخوردگی داخل انار را نشان میدهند فقط کافی است به رنگ داخل آن توجه کنید، اگر سیاه بود شک نکنید انار مورد نظر دچار آفت کرم گلوگاه شده و قابلخوردن نیست.
دانه: خرید هر میوه سربستهای یک نوع ریسک محسوب میشود. اما چه اشکالی دارد؟ هنگام خرید، یک دانه انار را پاره و دانههایش را آزمایش کنید. هستههای انار نباید سفت باشند و باید بهراحتی با دندان خرد شوند. هرچقدر میزان سفتی دانهها بیشتر باشد، یعنی انار بیکیفیتتر و کهنهتر است.
این نوع انارها بهدلیل اینکه زمان زیادی طول کشیده تا از باغ بهدست مشتری برسند آب خود را از دست دادهاند و معمولا دانههای آبداری ندارند. از طرفی دانهها باید همگی یکدست و یکرنگ باشند. اگر دیدید نیمی از آن سرخ و نیم دیگر سفید باقی ماندهاند، یعنی زودتر از موعد چیده شدهاند.
کدام طعم، کدام مزه؟
انار آقامندلی، آلک شیرین و دانه سیاه ساوه معروفترین انارهای این منطقه هستند. پوست شفاف و روشنی دارند و دانهها تماما آبدار و شیرین هستند. اما اینکه چطور میشود انار شیرین را از انار ترش تشخیص داد خیلی راحت است میتوان از روی رنگ رخساره به سّر درون این میوه دربسته پی برد؛ اینکه هر چقدر پوست انار روشنتر باشد انار شیرینتر است.
انارهایی که پوست آنها قرمز روشن یا سفید با رگههای قرمز هستند جزو دسته انارهای ملس قرار میگیرند، هرچقدر این رنگ دانههای روی پوست بیشتر باشد طعم ملس آن به طعم ترش نزدیکتر میشود.
انارهایی هم که رنگ سرخ دارند تکلیفشان مشخص است، حتما هنگام خوردن این نوع انار یک نمکدان کنار دستتان بگذارید. البته به یک نکته هم توجه کنید؛ گونهای از این میوه رنگ بسیار تیرهای دارد که به انار سیاه معروف است. انار سیاه برخلاف پوست تیرهاش دانههای شیرینی دارد و بیشتر از نظر خواص درمانی که دارد مورد توجه قرار میگیرد.
چه موقع وقت خرید انار است؟
بسیاری از انارها به انارهای تابستانی معروفند و پوست کلفت و دانههای شیرین دارند. آلک هم نوعی انار است که زودتر از انارهای دیگر میرسد. رنگ پوستش روشن و دانههایش ملس- ترش است. از نظر شکل ظاهری هم گلویی کشیده و پوست کلفتی دارد.
این انار معمولا با رسیدن فصل پاییز چیده میشود. اما اناری که شما از ۲۵مهر تا اوایل آبان در بازار میبینید جزو خوبهای خانواده انارها هستند. اناری که از ۱۵مهرماه کار چیدنش آغاز میشود و ۱۰روزی درون انبارها میماند تا به فروش برسد بیشترین میزان مرغوبیت از نظر طعم را داراست چرا که در این مدت ۱۰روز خوب رسیده و دانهها همه یکرنگ هستند.
کدام انار را آبلمبو کنیم؟
اگر دانههای انار معدهتان را دچار چالش میکند مجبورید از خیر تماشای زیبایی دانهها و لذت دانهکردن آن بگذرید و آن را آبلمبو کنید. انار پوستنازکی که برجستگی دانههای آن از روی پوست قابل مشاهده باشد مخصوص آبلمبو کردن است.
البته پوست آن نباید دچار خشکی بیشازحد شده باشد، منفذی نداشته و چروک نباشد. انار پوست کلفت اصلا برای این کار مناسب نیست. فکر کنید دارید انار را آبلمبو میکنید و پوستش بترکد. اینطوری هم میوه را هدر دادهاید و هم لکهای که روی لباستان ایجاد شده یا اصلا پاک نمیشود و یا به سختی پاک خواهد شد.
قیمت چند است؟
شما انار رسیده را از باغ میتوانید کیلویی هزار و ۵۰۰تومان خریداری کنید. اما اگر سری به میوهفروشیهای سطح شهر یا بازارهای میوه و ترهبار بزنید شاید از تنوع قیمت آن کمی تعجب کنید چرا که قیمت انار صادراتی درجه یک که هر کدام حدودا ۵۰۰گرم است، تا کیلویی ۲۰هزار تومان نیز به فروش میرسد. اما قیمت معمول آن در میادین میوه و تره بار از کیلویی ۲هزار و ۱۰۰تا ۳هزار و ۵۰۰تومان است.
خاطره
خوشرو میگوید: «باغداری شغل آبا و اجدادی ماست. پدرم بعد از هر بار برداشت، به پشتبام خانه میرفت و مردم را به بردن انار از باغمان دعوت میکرد. مردم میآمدند و مقداری انار از انارهای چیدهشده جدا میکردند و میبردند.
پدرم اعتقاد داشت این کار برکت باغ را دوچندان میکند و دعای خیر مردم ضرر و زیان را از ثمره درختها دور خواهد کرد. همینطور هم میشد؛ سال بعد درختها بیشتر بار میدادند و محصول، محصول باکیفیتتری بود».
چطور یک باغدار انار شویم؟
برای پرورش انار شما به آب و هوای نیمهگرمسیری و خاک پوک و نمناک نیاز دارید. به جز در مناطقی با زمستان سرد و طولانی، این درخت قابلیت سازگاری با آب و هوای مختلف را که دارای بهاری آفتابی و تابستانی گرم باشند داراست.
این درخت نسبت به سرما شدیدا حساس بوده و در دمای کمتر از ۱۲- درجه سانتیگراد که بیش از ۲ روز استمرار یابد قسمت هوایی آن از بین رفته و در شرایط دمایی سردتر حتی ریشه درخت هم آسیب دیده و از بین خواهد رفت.
درست است که درخت انار شرایطی مثل خاک ضعیف، خشکی و یخبندانهای کوتاهمدت را تحمل میکند اما این وضعیت مستقیما روی محصول باغ اثر میگذارد و شما شاهد میوه بیکیفیت روی درختان خواهید بود.
کمترین مساحتی که برای احداث یک باغ انار نیاز هست، ۱۰۰۰متر است چرا که باغ کمتر از این میزان به سوددهی نمیرسد و نمیشود به آن بهعنوان شغل نگاه کرد. انار از ۲روش کاشت نهال و کاشت دانه تکثیر میشود.
شاید برایتان جالب باشد که آقای خوشرو میگوید اگر دانههای اناری که کاملا رسیده باشد را درون خاک بکاریم این دانهها با مراقبت ویژه کمکم تبدیل به نهال میشوند. فاصله هر درخت انار تا درخت بعدی باید حدودا ۲ متر باشد.
زمان مناسب برای کاشت نهال هم زمانی است که درختان به خواب رفتهاند. برای تهیه نهال ریشهدار باید حدود ۳هزار تومان برای هر قطعه پرداخت کنید. اما اگر بخواهید از روش قلمهزنی برای کاشت درخت انار استفاده کنید بهتر است قلمه را از باغهای مرغوب که قیمت کمتری هم دارند خریداری کنید.
قیمت قلمه از ۲هزار تومان شروع میشود. هر درخت انار ۵سال به نگهداری نیاز دارد تا به بار بنشیند و اگر مراقبتهای ویژه را انجام داده باشید میتوانید انتظار برداشت ۲۵تا ۳۰کیلو انار از یک درخت را داشته باشید. از طرفی از طریق همین مراقبتهای ویژه شما میتوانید وزن هر دانه انار را بالا برده و بعدتر به صادرات نیز فکر کنید.
مطلب مرتبط: خوراکیهای ضد آلرژی فصلی
مطلب مرتبط: خواص انار