آشنایی با احرامی بافی
پارچه ای به نام « احرامی » یا « حرمی » با تار و پودی از پنبه ، معمولاً در اندازه های ۷۰×100 و ۹۰×120 سانتی متر تولید می شود . پارچه مذکور با عرض ۷۰ سانتیمتر دارای ۲۲ چله و با عرض ۹۰ سانتیمتردارای ۲۸ چله می باشد .
پارچه احرامی دورنگ است که عموماً سیاه و سفید بوده ، اما به رنگهای سبز و سفید قرمز و سفید دیده شده است و یک صنعتگر بافنده می تواند روزانه ۴ عدد احرامی به اندازه های ۷۰×100 سانتیمتر را تولید نماید . این فرآورده ها در قدیم بیشتر مورد استفاده حجاج قرار می گرفته و در حال حاضر با تغییر کاربری به عنوان رومیزی ، سجاده ، جانماز و … مورد استفاده است .
احرامی بافی هنری به قدمت نساجی سنتی در خوزستان
احرامیبافی یا سجادهبافی یکی از رشتههای بومی استان خوزستان است که قدمت آن به زمان پیدایش نساجی سنتی برمیگردد.
احرامی نوعی زیر انداز شبیه گلیم است که از آن به عنوان سجاده نماز نیز استفاده میشود.
مواد اولیه این رشته پشم و پنبه است که در حال حاضر در ابعاد مختلف و گاهی به طول ۳ متر برای کاربردهای متفاوت تولید میشود.
احرامیبافی از گذشته تاکنون از یک شیوه بافت تبعیت کرده و تغییر چندانی در آن صورت نگرفته است.
در بافت احرامی از نقشه استفاده نمیشود و طرحها، نقشهها و رنگبندی زاییدهی ذهن خلاق بافنده است و اغلب از یک شکل کلی پیروی میکند و به صورت طرح لوزی و یا طرح گلیم انجام میشود.
بر اساس این گزارش، امروزه در این بافت از رنگهای شفاف روشن و گاهی تند استفاده میشود.
هنرمندان احرامیباف در این مسیر توانستهاند با دست توانا و ذهن خلاق خود این هنر را به سوی کاربردی شدن پیش ببرند و محصولاتی همچون زیر انداز، سجاده، کناره، رو پلهای، رو مبلی، رو میزی، کیف، پشتی و رو تختی را به بازار عرضه کنند.
از مهمترین مراکز بافت احرامی شوشتر، دزفول، بهبهان، سوسنگرد و مسجد سلیمان را میتوان نام برد. سالانه حدود ۱۰۰ نفر در مراکز آموزشی معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان برای گسترش و بقای این رشته آموزشهای لازم را فرا میگیرند.
زایران عراقی بهترین خریداران احرامی بافی ایلام هستند
هنرمند صنایع دستی ایلام گفت: زایران عراقی بهترین خریداران “احرامی بافی” در ایلام هستند.
“زهرا علی اکبری” بیان کرد: احرامیبافی بسیار مورد توجه زایران عراقی قرار میگیرد و به عنوان سجاده، سوغات ارزندهای به شمار میآید.
وی ادامه داد: احرامیبافی یکی از دست بافتههایی بوده که ماسوره اساس کار آن است و ماکو با الیاف نخی در این نوع بافته به کار میرود.
وی با اشاره به این که خامه پشمی رنگرزی شده به عنوان مواد اولیه آن استفاده میشود، تصریح کرد: این هنر برگرفته از جاجیمبافی بوده و جنبههای تزیینی و کاربردی دارد.
علی اکبری با تاکید بر این که بیشترین کاربرد احرامیبافی در تولید سجاده است، اظهار داشت: در سجادههای احرامی نقوش محرابی ساده و با رنگهای ملایم استفاده میشود.
وی افزود: با توجه به قرار گرفتن شهر مرزی مهران در مسیر تردد زایران، احرامیبافی در ایلام با استقبال بیشتر خریداران مواجه شده است.
علی اکبری گفت: تولید رویه صندلی ماشین نیز از دیگر کاربردهای جدید احرامی بافی استان ایلام به شمار میآید.
استان ایلام به عنوان بخش مهمی از تمدن ایلام باستان دارای صنایع دستی منحصر به فردی است.
این استان با ۴۳۰ کیلومتر مرز مشترک با عراق دارای بیشترین مراده های تجاری و تردد زوار با کشور عراق است .
احرامیبافی هنری است که هنوز هم جایگاه خود را حفظ کرده و در سراسر کشور خریدار دارد.
مرضیه برگ ریزان هنرمند احرامی بافی در گفتگو با میراث آریا(chtn)، با بیان این مطلب گفت: در حال حاضر احرامی و سجاده تولید میکنم و چون این هنر ریشه در باورهای مذهبی ایرانیان دارد هیچ گاه منسوخ نمیشود.
این هنرمند احرامی بافی که ۲۲ سال سابقه فعالیت در این حرفه را دارد، افزود: این هنر در نمایشگاههای داخلی و خارجی خریدار دارد و همواره از احرامی و سجادههای تولید شده به خوبی استقبال میشود.
این صنعتگر خوزستانی با بیان اینکه هم اکنون احرامی بافی را آموزش میدهد، اظهارداشت: بیش از ۱۲ سال است که به آموزش احرامی بافی میپردازم و در سالهای اخیر جوانان در کلاسهای آموزشی حضور پررنگتری داشتهاند.
وی با اشاره به اینکه اصلیترین ماده اولیه این هنر پشم است، تصریح کرد: تار احرامی از نخ و پودش از ابریشم تولید میشود.
برگ ریزان تأکید کرد: از زمانی که کمیته امداد امام خمینی اقدام به راهاندازی کارگاه احرامیبافی در این استان کرده بانوان بسیاری در این استان خود کفا شدهاند.
این صنعتگر با بیان اینکه گردشگران بسیاری در ایام نوروز به شهر تاریخی شوشتر میآیند، یادآور شد: این گردشگران سهم عمدهای از تولیدات را از هنرمندان خریداری میکنند.
این هنرمند در پایان خاطرنشان کرد: هم اکنون آمادگی آموزش جاجیم بافی را نیز داشته و با راه اندازی کارگاه جاجیم بافی در کمیته امداد قصد اشتغالزایی برای تعدادی از بانوان شوشتری را دارم.