کیمیا استون | اخبار صنایع دستی کیمیا استون ؛ اولین کارگاه/فروشگاه صنایع دستی ایران
نقد و بررسی فیلم جاده قدیم
«جاده قدیم»، چهارمین ساخته سینمایی حکمت پس از ۱۰ سال دوری از فیلمسازی است. در خلاصه داستان «جاده قدیم» با بازی مهتاب کرامتی و آتیلا پسیانی آمده است: «در آستانه سال نو مینو به خانه نمی رسد…». حکمت که در سال های اخیر بیشتر به عنوان تهیه کننده و پخش کننده فعالیت داشته ،پیش از این فیلم «زندان زنان»، «سه زن» و «لالایی» راساخته است.
کارگردان: منیژه حکمت
نویسنده: منیژه حکمت, مصطفی خرقه پوش, پوریا عالمی
تهیه‌کننده: منیژه حکمت
بازیگران: مهتاب کرامتی, آتیلا پسیانی, پرویز پورحسینی, ترلان پروانه, محمدرضا غفاری, شیرین یزدان بخش, لیلی رشیدی, محمدرضا هدایتی, بهناز جعفری, بانیپال شومون, پوریا رحیمی سام, هدی زین العابدین, شیرین آقارضاکاشی
خلاصه‌‌‌‌‌فیلم: مینو زنی ۴۵ ساله و موفق است که در شب سال نو دچار حادثه ای دلخراش می شود.
گزارش جلسه پرسش و پاسخ فیلم سینمایی «جاده قدیم»
نشست رسانه‌ای «جاده قدیم» با حضور منیژه حکمت؛ کارگردان فیلم، مهتاب کرامتی، پوریا رحیمی، محمدرضا غفاری و ترلان پروانه بازیگران فیلم و با اجرای محمود گبرلو عصر امروز جمعه سیزدهم بهمن‌ماه در پردیس سینما گالری ملت برگزار شد.
درابتدای نشست منیژه حکمت گفت: مدیون اهالی رسانه هستیم و از اینکه در خدمت شما هستیم خرسند و خوشحالیم. من روز گذشته با مردم در سالن سینما فیلم می‌دیدم ولی بلیت نبود و مردم باید روی زمین می‌نشستند و فیلم می‌دیدند و یا برای سانس فوق منتظر می‌ماندند که از این بابت معذرت‌خواهی می‌کنم از مردم سراسر ایران.
مهتاب کرامتی با ابراز خوشحالی از اینکه فیلم را در کنار اصحاب رسانه دیده‌ام، گفت: برای من این همنشینی ونظر شما مهم است و موجب ارتقای کار من می‌شود.
منیژه حکمت در ادامه گفت: از همه عواملم که در این پروسه همراهم بودند تشکر می کنم. بهترین عوامل سینما همراه این فیلم بودند. قرار بود من این فیلم را در سال ۹۴ بسازم که مسئله انرژی هسته‌ای داغ بود و شرایط اقتصادی نیز که همیشه وجود دارد.
حکمت با اشاره به اینکه این فیلم از دغدغه‌هایم می‌آید، افزود: سخت است چنین فیلمنامه‌ای را کار کردن، به طوری که فیلمنامه علیه خودش عمل نکند. شاید قبل از این اگر کار می‌کردم، شانس کار کردن با چنین گروهی را نداشتم.
کارگردان «جاده قدیم» درباره اینکه تا چه اندازه این فیلم دچار ممیزی شده است، گفت: خوشبختانه فیلمنامه‌ای که نوشته شده بود، ساخته شد به غیر از برخی نکاتی که همیشه باید در فیلم‌ها رعایت شوند. من آدم حاشیه‌پردازی نیستم، مطالبه گر هستم و این را می‌گویند حاشیه.
کرامتی با ابراز رضایت از حضور در این فیلم گفت: حضور در چنین نقشی برای هر کسی آرزو است. ما تحقیقات میدانی داشتیم و زمانی که من به فیلم پیوستم و جز اولین نفرات بودم، خانم حکمت تحقیقات و وویس‌های ضبط شده را در اختیارم گذاشتند. موارد اینچنینی در جامعه زیاد است اما ترس از فاش شدن هویت‌شان اجاره پرداختن به این موضوع را نمی‌دهند.
حکمت درباره این موضوع که بسیاری از خرده‌پیرنگ‌های فیلم می‌توانست در فیلم حذف شود، پاسخ داد: همه قصه‌ها حول‌محور یک خانواده بود و به هم مرتبط بودند. این نظر شماست و محترم است.
غقاری درباره حضور در این فیلم گفت: از گروه بسیار خوب‌مان و آرامشی که سر صحنه برای ما وجود داشت، تشکر می‌کنم. این صمیمیت موجب می‌شد ما با خوشحالی کارمان را انجام دهیم. در فیلمی که آدم حالش خوب است، مطمئنا خروجی خوب می‌شود.
حکمت درباره اسپانسرهای فیلم گفت: من با صدای بلند می‌گویم که ما اسپانسری نداریم و اسامی که در تیتراژ می‌بینید را برای اکران پاک خواهیم کرد. بانک پارسیان هم تنها به ما یک شعبه داد.
پروانه نیز گفت: آنقدر شرایط پشت صحنه خوب بود از پایان فیلمبرداری ناراحتم. بعد از این کار و پشتیبانی‌هایی که خانم حکمت داشتند، کار کردن با دیگر کارگردان‌ها را برای من سخت می‌کند و فکر می‌کنم چنین پشتیبانی‌هایی برای من در سینما رقم نخواهد خورد.
او درباره بیلبورد تاکسی‌های اینترنتی که در فیلم دیده شد، گفت: هیچ قصدی در کار نبوده است.
کارگردان این فیلم در پاسخ به اینکه آیا ساخته شدن فیلم «فروشنده» باعث شد شما راحت‌تر کار کنید، گفت: فیلمنامه این فیلم پنج سال قبل در خانه سینما ثبت شده است. هیچ مرکز آماری درباره تجاوز و چنین ناهنجاری‌هایی وجود ندارد. مسئولین این حوزه آن را انکار می‌کنند. باید تحقیق کرد تا ببنیم این روند ناهنجاری به کجا می‌رسد. دیروز من در سینما آزادی و مگامال بودم و شاهد بودم که درصد کمی از بلیت‌ها به مردم تعلق دارد و درصد بالایی در اختیار ارگان‌های خاص است و این موضوع برای من بسیار ناراحت کننده است.
منیژه حکمت درباره ضد زن بودن یکی از کاراکترهای فیلم گفت: من همه مردهای فیلمم را دوست دارم. ضد مرد بلد نیستم فیلم بسازم و به جنسیت کاراکترها نگاه نمی‌کنم.
کرامتی در توضیح کاراکترهای فیلم گفت: خانم حکمت در فیلم‌شان به گونه‌ای رنگ‌پردازی داشتند که شخصیت‌ها هر کدام به نوبه خودشان با موضوع برخورد می‌کنند.
کارگردان این فیلم در پاسخ به اینکه آیا ساخته شدن فیلم «فروشنده» باعث شد شما راحت‌تر کار کنید، گفت: فیلمنامه این فیلم پنج سال قبل در خانه سینما ثبت شده است. هیچ مرکز آماری درباره تجاوز و چنین ناهنجاری‌هایی وجود ندارد. مسئولین این حوزه آن را انکار می‌کنند. باید تحقیق کرد تا ببنیم این روند ناهنجاری به کجا می‌رسد. دیروز من در سینما آزادی و مگامال بودم و شاهد بودم که درصد کمی از بلیت‌ها به مردم تعلق دارد و درصد بالایی در اختیار ارگان‌های خاص است و این موضوع برای من بسیار ناراحت کننده است.
منیژه حکمت درباره ضد زن بودن یکی از کاراکترهای فیلم گفت: من همه مردهای فیلمم را دوست دارم. ضد مرد بلد نیستم فیلم بسازم و به جنسیت کاراکترها نگاه نمی‌کنم.
کرامتی در توضیح کاراکترهای فیلم گفت: خانم حکمت در فیلم‌شان به گونه‌ای رنگ‌پردازی داشتند که شخصیت‌ها هر کدام به نوبه خودشان با موضوع برخورد می‌کنند.
? جاده خاکی!
محمد رضوانی‌پور
➕«جاده قدیم» با ضعف‌های متعددش در تکنیک، راه به تحلیل فرمی و محتوایی نمی‌دهد. اولین غافل‌گیری فیلم در عنوان‌بندی و افکت‌های منسوخ شده‌اش جلوه‌گر می‌شود. سکانس اول آغاز می‌شود و به کار گرفتن دیزالو توسط تدوین‌گر آن هم وسط گفت و گوی عادی شخصیت‌ها سورپرایز بعدی فیلم برای تماشاگران است. در ادامه فلو بودن بسیاری از پلان‌های فیلم و قرارگیری چهره بازیگران در محدوده خارج از فوکوس، مخاطبان حرفه‌ای فیلم را سرخورده و تماشاگران عام را هم از تماشای بی‌مزاحم چهره بازیگران محبوبشان محروم می‌کند.
?سکانس‌های عجیب و غریب در فیلم پشت سر هم رونمایی می‌شوند. در یکی از آن‌ها، شوهر مینو(آتیلا پسیانی) در اتاق‌خوابشان از خواب می‌پرد، همسرش را روی زمین می‌بیند، دیالوگی بی‌مصرف را ادا می‌کند و بعد، این سکانس کوتاه با یک فید به تاریکی به اتمام می‌رسد! این وضعیت چند بار دیگر نیز در فیلم تکرار می‌شود و بیش از هرچیز عدم توانایی فیلمساز در مفصل‌بندی سکانس‌ها و برقراری ارتباط میان صحنه‌های فیلم را در ذهن تداعی می‌کند. ضعف در فیلم‌نامه‌نویسی هنگامی به اوج می‌رسد که نویسندگان خواسته‌اند با تأکیدِ کاملاً نامحسوس بر اخبار تلویزیون و سخنان گوینده اخبار درباره مذاکرات هسته‌ای، پیامی سیاسی اجتماعی را به فیلم الصاق کنند. بسیاری از دیالوگ‌های فیلم نیز زائد و دور ریختنی هستند.
? اینکه بعد از مرخص شدن مینو از بیمارستان با بدنی آش و لاش، همسرش در ماشین رو به او می‌کند و مثل یک احمق می‌گوید: «درد داری؟!» یا اینکه بعد از به وجود آمدن بحران، پسر ارشد خانواده سر میز غذا با لحن افسرده و به شکلی مؤکد اعلام می‌کند: «باید یه کاری بکنیم!» نمونه‌هایی هستند که درک و تلقی گروه عظیم فیلم‌نامه‌نویسان فیلم را از مقوله دیالوگ‌نویسی و درام‌پردازی عیان می‌کنند. بسیاری از کاراکترها صرفاً پرکننده صحنه‌اند و کارکردی دراماتیک ندارند. شیدا(ترلان پروانه)، آقاجون(پرویز پورحسینی) و شخصیت گنگ و مجهول‌الهویه‌ای به نام مهرداد که در یک سکانس یادش زنده و بعد هم به فراموشی سپرده می‌شود، جزو دیگر اضافات فیلم هستند. در نهایت «جاده قدیم» به لحاظ تکنیکی عقب‌تر از آن است که بتواند فرمی موزون را خلق کند و یا پیام‌های مورد علاقه فیلمساز شعار زده‌اش را به مخاطب منتقل کند.
بی‌مسئلگی!
حامد یامین پور
➕جدیدترین فیلم «منیژه حکمت» را نمی‌توان فیلم مهمی قلمداد کرد. به نظر می‌رسد او پس از سالها دوری از کارگردانی و تمرکز بر تهیه‌کنندگی در سینما صرفا برای اینکه همچنان به عنوان کارگردان نیز در سینما شناخته شود به سراغ ساخت «جاده قدیم» رفته است.
«جاده قدیم» می‌کوشد بیانگر چالش‌های شخصیتی یک زن پس تجاوز باشد. کوششی که در بی‌مسئلگی فیلمساز اسیر شده و بیشتر به یک شوخی می‌ماند و فیلم به دلیل ناتوانی حکمت در بیان مسئله مخاطب را در میان انبوه تناقضات سرگردان می‌کند.
?نشانه و تابلوی این تناقض‌ها در فیلم کاراکتر پدربزرگ است. کسی که از طبقه متوسط به بالای جامعه است اما همچنان دل در گرو سنت‌هایی دارد که آشکارا توسط کارگردان به او الصاق شده‌اند و هرگز نمی‌توان هویت او را درک کرد. اینکه چگونه فردی از این طبقه خط تلفن همراهش متعلق به یک اپراتور تازه کار است را در کنار مواجهه‌ی روشنفکرانه‌اش با مسئله‌ای که در خصوص نوه‌اش در دوران نامزدی او اتفاق افتاده و نوع برخوردش با مشکلی که برای عروسش پیش می‌آید همه و همه واکنش‌هایی را از او به همراه دارد که بیش از آنکه متعلق به او و طبقه‌ی مربوط به او باشد ناشی از میل نویسنده فیلمنامه به انجام آن رفتار است.
?به علاوه فیلمساز همچنان درگیر بیان برخی کنایه‌های سیاسی در قالب قصه‌ای اجتماعی است که البته نه جرأت این را دارد که صریح به بیان آن‌ها بپردازد و نه توان طرح آن‌ها در میانه‌ی قصه. از این رو این کنایه‌ها باعث می‌شود مخاطب این احساس را پیدا کند که فیلمساز برای بیان چند کنایه‌ی سیاسی بی‌ربط برای صریح جلوه دادن خود تصمیم به ساخت فیلمی ظاهرا اجتماعی گرفته است.
شاید بتوان تنها مزیت فیلم «جاده قدیم» را این دانست که ثابت می‌کند منیژه حکمت در سال‌های آینده می‌تواند تهیه‌کننده‌ی موفق‌تری باشد و بهتر است از بودن در جرگه‌ی کارگردانان ضعیف صرف نظر کند.
